Rehber Kime Denir? Ekonomi Perspektifinden Bir Analiz Kaynakların sınırlı olduğu bir dünyada, her seçim bir vazgeçiştir. Ekonomistler bu gerçeği “fırsat maliyeti” kavramıyla açıklar; bir tercihin bedeli, vazgeçilen diğer seçenektir. Rehber kavramı da tam burada devreye girer. Ekonomide rehber, yalnızca yön gösteren değil, karar süreçlerini anlamlandıran, belirsizlik içinde denge arayan kişidir. Bir ekonomist için rehberlik, üretimden tüketime, bireysel tercihlerden kamu politikalarına kadar uzanan bir akıl yürütme sanatıdır. Ekonomide Rehberlik: Rasyonel Kararların Işığında Ekonomi biliminin temel varsayımlarından biri, bireylerin “rasyonel” davrandığıdır. Ancak piyasalarda her birey, bilgi eksikliği, duygusal etkiler ve belirsizlik nedeniyle mükemmel karar veremez. İşte bu noktada ekonomik rehberlik kavramı doğar.…
4 YorumKategori: Makaleler
Lafını Yapmak Ne Demek? Toplumsal Normların, Cinsiyet Rollerinin ve Kültürel Pratiklerin İzinde Bir Araştırmacının Samimi Girişi: Dilin Toplumsal Rolü Toplumları anlamaya çalışırken, insanları ve onların günlük yaşamlarındaki en küçük etkileşimleri incelerken dilin gücüyle karşılaşmak kaçınılmazdır. “Lafını yapmak” da bu dilsel etkileşimlerin bir parçasıdır. Birçok kez duyduğumuz ve zaman zaman kendimiz de kullandığımız bu deyim, yalnızca bireysel bir ifade biçimi olmanın ötesinde, toplumsal yapılar ve normlarla derin bağlar kurar. Her kültürde olduğu gibi, Türk toplumunda da dil, bireylerin birbirleriyle olan ilişkilerini şekillendirir, toplumsal düzeni yansıtır ve cinsiyet rollerini pekiştiren bir araç olarak kullanılabilir. “Lafını yapmak” ifadesi, özellikle erkekler ve kadınlar arasında…
Yorum BırakKeçiboynuzu Göz Aşısı Ne Zaman Yapılır? Psikolojinin Derin Katmanlarından Bir Bakış Bir psikolog olarak, insan davranışlarını gözlemlerken her zaman doğayla paralellikler kurarım. Doğanın döngüleriyle insanın içsel süreçleri arasında görünmez bir bağ vardır. Keçiboynuzu göz aşısı denildiğinde ilk bakışta tarımsal bir terim gibi görünür; oysa bu eylem, insan ruhunun yeniden yapılanma sürecini anlamak için mükemmel bir metafordur. Keçiboynuzu göz aşısı ne zaman yapılır? sorusu, yalnızca bir zamanlamayı değil, bir psikolojik olgunlaşma dönemini de sorgular: İnsan, kendi iç ağaçlarına ne zaman yeni bir dal ekmeye hazırdır? Bilişsel Psikoloji Perspektifinden: Zihnin Yeniden Yapılanması Bilişsel psikoloji, insanın düşünme, öğrenme ve hatırlama süreçlerini inceler. Bu…
Yorum BırakKaza Nasıl Yazılır TDK? Tarihin Dilinde Bir Kavramın İzinde Bir tarihçi için dil, yalnızca iletişim aracı değil; bir toplumun hafızasıdır. Kelimelerin biçimi, anlamı ve kullanımı, bir dönemin ruhunu yansıtır. “Kaza” kelimesi de bu anlamda sıradan bir sözcük değil, hem dilsel hem de tarihsel bir yolculuğun tanığıdır. “Kaza nasıl yazılır TDK?” sorusu ilk bakışta basit bir yazım sorusu gibi görünse de, derinlemesine bakıldığında Türkçenin dönüşümünü, toplumsal olayların dili nasıl şekillendirdiğini ve kelimelerin tarih boyunca nasıl anlam kaymalarına uğradığını gösterir. TDK’ye Göre Kaza Nasıl Yazılır? Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre “kaza” kelimesi, düz ve yalın biçimiyle yazılır; herhangi bir ek ya da…
Yorum BırakGüfte ve Beste Ne Demek? Kültürlerin Ritimlerinde Anlam Arayışı Antropoloğun Bakışı: Sesin Kültürel Hafızasına Yolculuk Bir antropolog olarak en büyüleyici bulduğum şey, her kültürün kendine özgü bir sesi olduğudur. Bu ses, bazen bir halk türküsünde yankılanır, bazen bir dini ayinde, bazen de bir annenin ninni söylerkenki nefesindedir. Her toplum, duygularını, inançlarını ve tarihini ses aracılığıyla aktarır. Bu noktada karşımıza çıkan iki kelime vardır ki, yalnızca müzikle değil, insanlıkla ilgilidir: güfte ve beste. “Güfte”, bir müziğin sözleridir; anlamın ve dilin taşıyıcısıdır. “Beste” ise o anlamın duygusal bedeni, yani melodidir. Bu iki unsur, yalnızca bir şarkının değil, bir kültürel ritüelin temel taşlarıdır.…
8 YorumGüdüleme Modeli Nedir? Öğrenmenin Görünmeyen Dinamiği Bir eğitimci olarak yıllar içinde şunu fark ettim: Bilgi aktarmak kolaydır, ama öğrenmeyi başlatmak zordur. Çünkü öğrenme yalnızca bilişsel bir süreç değil, aynı zamanda duygusal ve motivasyonel bir yolculuktur. Her öğrenci farklı şekilde motive olur; kimisi merakla, kimisi takdir edilme isteğiyle, kimisi de kendi potansiyelini keşfetme arzusu ile. İşte bu noktada güdüleme modeli devreye girer. Güdüleme modelleri, insanın öğrenme sürecinde neden ve nasıl harekete geçtiğini açıklayan yapısal çerçevelerdir. Güdülemenin Öğrenmedeki Rolü Öğrenme yalnızca dışsal bilgi edinme süreci değildir; bireyin içsel enerjisini, ilgisini ve hedeflerini yönlendirme biçimidir. Güdüleme, öğrencinin öğrenmeye ne kadar istekli olduğunu belirleyen…
8 YorumKabul Edilen Kanunlar Kaç Gün İçinde Yayımlanır? Toplumsal Cinsiyet ve Adalet Perspektifinden Derinlemesine Bir Analiz Hukuk metinlerinin sayfalarında kaybolmak kolaydır. Ancak orada yazan her kelimenin gerçek hayatta bir karşılığı olduğunu unutmamak gerekir. Bir kanun kabul edildikten sonra Resmî Gazete’de yayımlanması ne kadar sürer? Bu sürenin sadece teknik bir detay olmadığını, aynı zamanda toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve adalet dinamiklerini de etkilediğini hiç düşündünüz mü? Gelin birlikte bu konuyu sadece “kaç gün” sorusuna yanıt arayarak değil, aynı zamanda “neden bu kadar önemli” sorusunu tartışarak ele alalım. Kabul Edilen Kanunlar Kaç Gün İçinde Yayımlanır? Temel Bilgiler Yasama Sürecinin Son Durağı: Resmî Gazete Bir…
Yorum BırakGulyabani Hangi Akım? Güç, İdeoloji ve Toplumsal Bilincin Siyaset Bilimi Üzerinden Okuması Siyaset bilimi, yalnızca kurumlar ve yasalarla ilgilenmez; aynı zamanda toplumların inançlarını, korkularını ve hayal gücünü de analiz eder. Çünkü her mit, her hikâye, her sembol bir güç ilişkisini yansıtır. Gulyabani de bu anlamda sıradan bir edebî figür değildir; o, toplumun karanlıkta kalan siyasal reflekslerinin bir aynasıdır. Bir siyaset bilimci olarak bu soruyu sormak kaçınılmazdır: “Gulyabani hangi akım?” Sadece edebî bir sorudan ibaret görünse de, aslında bu soru bize iktidarın nasıl kurulduğunu, halkın nasıl yönlendirildiğini ve bireyin sisteme nasıl dâhil edildiğini sorgulatır. Gulyabani: Bir Siyasi Alegori Olarak Korkunun Kurgulanması…
8 YorumHiç gözünüzün önünde aniden beliren küçük beyaz noktaları fark ettiniz mi? Sanki minik toz parçacıkları ya da ışık pırıltıları havada süzülüyormuş gibi… İşte ben tam da o anlarda kendime şunu sorarım: “Bu sadece biyolojik bir olay mı, yoksa insan algısının evrensel bir gizemi mi?” Bugün birlikte hem bilimsel hem kültürel bir yolculuğa çıkalım. Konumuz: Göz önünde uçuşan beyaz noktalar neden olur? Göz Önünde Uçuşan Beyaz Noktalar Neden Olur? Tıpta bu duruma “floaters” (göz içi uçuşan cisimler) denir. Genellikle zararsızdır ama zaman zaman rahatsız edici olabilir. Bu küçük noktalar, gözün içindeki jelimsi sıvı olan vitreus tabakasında oluşan minik liflerin ya da…
8 YorumBurnunda Tütmek Ne Anlama Gelir? Psikolojik Bir Analiz Bir Psikoloğun Merakıyla Başlayalım Bazen bir danışan, uzun bir sessizliğin ardından derin bir nefes alır ve şöyle der: “Onu öyle özlüyorum ki, burnumda tütüyor.” Bu ifade, Türkçenin duygusal zenginliğini en güzel şekilde yansıtan deyimlerden biridir. Fakat bu cümledeki “burnunda tütmek” sadece özlemi anlatmaz; aynı zamanda insan zihninin, belleğin ve duyguların karmaşık işleyişine dair ipuçları taşır. Bu yazıda “burnunda tütmek” ifadesini bilişsel, duygusal ve sosyal psikolojinin merceğinden inceleyeceğiz. Bilişsel Psikoloji Perspektifinden: Zihnin Hatırlama Mekanizması Zihnimiz, geçmişte yaşadığımız duygusal anıları sadece düşünsel olarak değil, bedensel olarak da saklar. Birinin “burnumda tütüyor” demesi, aslında o…
Yorum Bırak