Hangi ses olayı vardır?
Ünlü düşmesi, ünsüz değişmesi, kaynaşması gibi ses olayları görülür.
Kardeş kelimesinde hangi ses olayı vardır?
Aşağıdaki dizelerde hangi ses olayı gerçekleşmemiştir? Çözüm: İkinci hecede dar ünlü (ı, i, u, ü) bulunan bazı sözcüklere ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde dar ünlü düşer. “Bağrı” sözcüğünde ise ünlü düşmesi (bağrı Bazı sözcüklere küçültme ekleri “-cık, -cik, -cak, -cek, -rak, -rek” ve “-l” ekleri eklendiğinde orta hecede ünsüz düşmesi meydana gelir. küçük-cuk>çok küçük, çok küçük-çok küçük>çok küçük, çok küçük-küçük>çok küçük, çabuk-cak>çabuk, büyük-büyük>çok büyük, küçük-büyük, yüksek-l>yüksel-, alçak-l>alçak-, küçük-l>küçült- vb. Ünsüz yumuşatma kuralı özel isimlerin “yazımında” geçerli değildir. Bir sesi titreşim, tonlama noktası, temas derecesi, düzlük, yuvarlaklık veya genizdenlik açısından başka bir sese benzer veya eşdeğer hale getirme olgusuna asimilasyon denir. Bir ses her bakımdan başka bir sese benzediğinde, buna tamamen benzer denir. Örnek: şemsiye > şemsiye, soför > sürücü / sürücü, eczane > ezza, bunlar > bunnar, vb. Dilimizdeki kelimeler ek aldığında kökleri değişmez. Bu kural iki kelime için geçersizdir. Buna göre, “I, you” kelimelerine -e eki eklendiğinde, kökteki e sesleri a olur ve bu ses olayına “ünlü değişimi” denir. Bir ses, örneğin vurgu veya ünlü kısaltması nedeniyle bir kelimenin kökünde iki kez geçer. Bu olguya ikizleme denir: ana>anne, elig>elli, yedi>yeddi (ağız), Aşağı>asşakağı (ağız), eşek>donkey (telaffuzda), vb. – Ses düşmesi: Kelimeler çekimlendiğinde veya türetildiğinde seslerden biri düştüğünde buna ses düşmesi denir. İki şekilde incelenir: ünlü düşmesi ve ünsüz düşmesi. Bunun örnekleri aşağıdaki gibi verilebilir. – Ünlü düşmesi: “uyu” kelimesine ku eklendiğinde “ay” olarak yazılır ve “u” harfi atılır. Bir hecenin kökü ünsüz harfle bitiyorsa ve sonraki hecenin ilk harfi de ünsüz ise ünsüz benzeşmesi şu harflerle gelir: Aptal, noksan, nispet, delil, kispet, olumlu, kararlılık, tespih, beden, iğde, dalga, kuzgun. Bazı kelimelerde, iki ünlü birbirini takip etmese bile bir füzyon ünsüzü görülür. Buna “koruyucu ünsüz” denir. “Gülücük” ve “kiss” kelimelerinde ünsüz düşmesi vardır, “ş” harfi atlanmıştır. b) Sesli (Zayıflamış) Bir sözcüğün sonundaki iki ünlü arasında bulunan p, ç, t, k sessiz sesleri sesli hale gelerek b, c, d ve g seslerine dönüşür: Çorap+ı > Çorap, Genç+i > Genci, Kanat+ı > Kanat, Herrenhaus+a > Herrenhaus. Bu yaklaşıma göre; Türkçede “ç, f, h, k, p, s, ş, t (Fıstıkçı)” (Şahap) ünsüzlerinden biriyle biten bir sözcüğün sonuna “b, c, d, g” ünsüzlerinden biriyle başlayan bir ek getirildiğinde bu ünsüzler sert karşılıkları olarak kullanılır. “p, ç, t, k” ünsüzleri olur. Bu olguya ünsüz benzeşmesi denir. Ünsüz yumuşatma kuralına uymayan tek heceli kelimeler: Banka, Blok, Tank, Stok, Trup, Brüt, Baht, Jant, Tekerlek, Dart, Dost, Fark, Kamu, Şaka, Kamp, Kant, Kart, Kask, Kent, Saymak, Kavrama, Kürk, Künk, Maske, Mert, Neft, Pakt, Park, Pist, Posta, Şefkat, Acele, İlçe, Zor, Sirk, Geri, Orient. Hayat: Hayatını düzene koymak istiyordu. Bunun gibi birçok örnekle karşılaşacaksınız: ahlak, kader, araştırma, sanat, hakikat, millet, merak… Bu tür sözler yumuşatılamaz. Böylece 8 farklı ses olayı meydana gelir. Dilimizde ses olayları 8 başlık altında incelenir. Bunlar ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşaması, ses düşmesi, ses türetmesi, ünlü daralması, iptal ve kaynaşmadır. Ünlü daralması, Türkçede geniş ünlülerin dar ünlülere dönüştüğü bir ses olgusudur. A veya e ünlüleriyle biten bir fiile -yor eki eklendiğinde, fiilin son hecesindeki ünlü ı, i, u veya ü ünlülerinden birine dönüşür: hide + yor > hides. wish + yours > wishs. celebrate + celebrate > celebrates. Bazı kelimelerde, iki ünlü birbirini takip etmese bile bir füzyon ünsüzü görülür. Buna “koruyucu ünsüz” denir. Ünsüz benzeşmesi veya ünsüz uyumu, Türk dilbilgisinin fonetik olgularından biridir. Bu kurala göre, her sözcüğe eklenen ve ünsüz harfle başlayan türetme ve çekim ekleri, ondan önceki harf sert ünsüz ise sert harfle, yumuşak ünsüz ise yumuşak ünsüzle başlamalıdır: dolapta, aşçıda, kitapçıda, vb. Kaynak: cumu.com.trÖzel isimlerde ses olayları aranır mı?
Ses olayı nedir örnek?
Senin kelimesinde hangi ses olayı vardır?
Ana anne hangi ses olayı?
Uyku kelimesinde hangi ses olayı vardır?
Tespit yumuşar mı?
Art Arda hangi ses olayı?
Öpücük kelimesinde hangi ses olayı vardır?
Çorabı hangi ses olayıdır?
Fıstıkçı şahap hangi ses olayı?
Kulp kelimesi yumuşar mı?
Hangi kelimelerde yumuşama olmaz?
Kaç adet ses olayı vardır?
Ünlü daralmasi nedir örnek?
Art Arda hangi ses olayı?
Ünsüz benzeşmesi nasıl bulunur?